Sau cơn mưa đêm, mặt đất thoảng lên một thứ mùi ẩm nồng gai mũi. Mặt trời vừa ửng sáng, chiếu những tia nắng vàng rực lên mấy giọt sương đọng trên lá lúa, làm chúng óng ánh như hạt pha lê.

Thùy rời nhà từ lúc tờ mờ sáng. Sau khi nhổ hết đám cỏ lẫn trong ruộng cho người chủ thuê, nàng ngả lưng vào gốc cây khế trên bờ đê để nghỉ ngơi. Đôi mắt hạnh của nàng mơ màng nhìn về phía xa, tay vân vê ngọn cỏ đuôi phụng tựa như suy nghĩ điều gì lung lắm.

Bất chợt, một thanh niên lặng lẽ ngồi xuống bên cạnh nàng, nét mặt thoáng vẻ buồn bã:

- Thùy, bộ em tính lấy Thanh Trà thiệt hả?

Thùy giật mình, tay khẽ buông cọng cỏ. Nàng nhìn Hưng rồi thở dài:

- Chớ... em cũng nào ưa gì chuyện hôn nhơn. Nhưng mà… nhà em nghèo, má em ốm đau liên miên... Em biết làm sao bây giờ.

Gã Hưng cúi mặt, giọng đượm buồn:

- Mà Thanh Trà... thương em thiệt tình sao?

Thùy nghe câu hỏi mà lòng chùng xuống, đôi mắt thoáng âu lo. Nàng cắn nhẹ môi, khe khẽ đáp:

- Anh hỏi chuyện này làm chi?

Gã Hưng nhìn Thùy, mắt đau lòng thoáng vẻ ganh tị:

- Vậy em chịu để đời mình ràng buộc với người mà em còn chưa biết mặt sao? Hai Trà có thương em đâu, họa chăng người ta thấy em ưng mắt, muốn có một người hầu hạ cho vui lòng thôi.

Thùy cúi mặt, cổ họng nghèn nghẹn:

- Má em cũng chỉ mong em được chỗ ấm thân… Em đâu có dám cãi lời má.

Gã Hưng đột nhiên nắm lấy tay Thùy, bàn tay đen đúa thô ráp của gã run lên:

- Thùy, hay là… em… em trốn đi với anh. Anh không có giàu, nhưng anh thề sẽ lo cho em đến hết đời, dù có đói khổ cũng không có bỏ em.

Thùy thở dài. Nàng rút tay ra khỏi bàn tay gã Hưng, xót xa nói:

- Anh đừng có nói vậy… Mà đời em đâu còn là của riêng em nữa. Em mà bỏ trốn, má em biết nương nhờ ai bây giờ?

Gã Hưng thoáng vẻ thất vọng, lồng ngực gã quá mức đau đớn, mà sâu trong đó là cảm giác không cam tâm:

- Em cam chịu như vậy, rồi em có thấy hạnh phúc không Thùy?

Thùy cười nhạt, rời mắt khỏi gã, đau đáu hướng về phía cánh đồng lúa xanh mướt cùng ánh dương rạng rỡ:

- Hạnh phúc… chắc không phải ai cũng có quyền ước ao. Em không dám nghĩ cho riêng mình. Tuy em chưa biết mặt cậu Hai, nhưng bà Hội đồng thương em lắm, bà nói cậu Hai tuy hơi đanh đá nhưng lành tính lắm đa. Cưới cậu… có khi lại là tốt cho em.

Gã Hưng lắc đầu, cổ họng khàn đi vì cố kìm nén nỗi uất ức: 

- Em có nghĩ tới anh không Thùy? Hay em chê anh nghèo, không nghề ngỗng, rồi đành đi cưới người giàu để sướng thân?

Thùy hơi giật mình trước giọng điệu thô lỗ của gã Hưng, nhưng nét mặt vẫn giữ vẻ điềm tĩnh: 

- Anh Hưng à, em với anh lớn lên cùng nhau, em luôn coi anh như người thân thuộc. Chuyện mình… em chưa từng hứa hẹn gì cả, sao anh lại nói lời tổn thương em vậy đa? Nhà em khổ nên má em mới muốn em gả cho cậu Hai, em cũng không cãi được. Coi như em làm tròn bổn phận, trả ân nghĩa đời này. Anh đừng vì em mà buồn phiền nữa.

Gã Hưng ngửa mặt lên trời cười nhạt, đáy mắt ngập tràn bất mãn:

- Phải rồi… em lúc nào cũng nghĩ cho má em. Còn anh thì sao? Anh không đáng để em nghĩ tới hả?

- Anh Hưng à, đời anh còn dài. Anh đừng mãi lông bông như vậy nữa. Em nghe người ta đồn anh hay tới mấy chỗ đá gà, bài bạc… đó đâu phải con đường tử tế. Anh ráng kiếm cái nghề nào đàng hoàng mà làm, đừng để mai mốt nghèo lại càng nghèo hơn. 

Hưng ngồi bật dậy, cảm thấy sĩ diện của mình bị chà đạp nên phản ứng rất dữ dội:

- Vậy là trong mắt em, anh chỉ là thằng vô dụng phải không? Em nghĩ anh không đáng để em trông cậy, đúng không?

Thùy khẽ lắc đầu:

- Em không có ý đó, anh đừng hiểu lầm. Em chỉ mong anh sống tốt hơn thôi. Còn chuyện em với anh… mình đâu có duyên nợ gì, đừng níu kéo thêm chi nữa mà anh Hưng.

Dứt lời, Thùy đứng lên, phủi nhẹ tà áo rồi quay lưng bước đi. Gã Hưng nhìn theo bóng nàng, đôi bàn tay siết chặt đến trắng bệch. Đôi mắt gã tối dần lại, hằn lên một cơn giận dữ pha lẫn chút cay đắng. 

Thùy đi rồi, Hưng đứng lặng hồi lâu bên bờ ruộng. Gió mát lồng lộng thổi qua, nhưng sao lòng gã lại nóng ran như có lửa đốt. Gã nghiến răng, hậm hực quay bước, đi thẳng đến quán rượu. 

Quán rượu lụp xụp nằm tận sâu trong chốn đồng không mông quạnh, mùi men nồng đậm xộc lên khiến người tỉnh cũng phải choáng váng say. Hưng ngồi phịch xuống ghế tre ọp ẹp, vỗ bàn cái rầm, gào lên:

- Chủ quán, rượu đâu! Đem rượu ra đây!

Bà chủ nhíu mày nhìn gã, không muốn bán vẫn phải răm rắp bưng ra một bình rượu đế, niềm nở như cái cách tiếp một vị thượng đế vẫn thường hay làm. Bà chủ vẫn không quên nhắc nhở:

- Mày nhỏ tiếng thôi, quan Tây mà nghe được thì sau này mày không còn rượu mà uống đâu.

Gã Hưng cầm lấy bình rượu, rót tràn vào chén mà không thèm nhìn. Gã uống ừng ực, rượu đắng tràn ra khỏi miệng, ướt cả cổ áo, rít một hơi rồi mới đáp:

- Ở đây làm gì có thằng Tây nào mà nghe với ngóng.

Bà chủ liếc xéo gã Hưng một cái, chẳng thèm đếm xỉa nữa. Lỡ có Tây đoan đến thật, cùng lắm bà ném hết mấy chai rượu xuống bụi đế rồi giả điên là xong. Dù sao bà cũng chẳng sợ đám người cậy thế hiếp người đó. Thật bi hài khi thứ tự mình làm ra cũng bị chúng cho là đồ lậu.

Một lúc sau, men rượu ngấm vào cái thân thể thanh niên khỏe mạnh vô dụng của gã Hưng, mặt gã đỏ gay, tay đập bàn liên tục. Gã lèm bèm nói, giọng mỗi lúc một lớn hơn:

- Đàn bà… hứ! Cái đám tham phú phụ bần! Thấy người ta nghèo thì chê, hễ thấy vàng bạc, nhà cao cửa rộng là xà vô! Thùy… em cũng vậy thôi! Chẳng khác gì cái đám đàn bà ích kỷ đó đâu!

Gã gào lên, giọng the thé như lợn bị chọc tiết, làm mấy người trong quán thất kinh quay lại nhìn, nhưng chẳng ai dám lên tiếng. Một ông lão ngồi góc quán nhíu mày, lắc đầu, rồi thì thào: 

- Tội nghiệp… thương người ta mà người ta hổng ưa. Nhưng vậy chớ cũng đâu cần buông lời cay đắng mần chi.

Hưng vẫn tiếp tục uống, chửi rủa không ngừng, như muốn trút hết nỗi cay cú trong lòng vào những câu chữ. Gió lành lạnh thổi ngoài hiên quán, chẳng thể làm dịu được cái hận đang bốc lên ngùn ngụt trong lòng gã. 

Bà chủ quán không nhìn nổi nữa, chanh chua đáp lại lời ông lão:

- Con Thùy mà dính vào thằng này, có mà khổ tới chết.

Hưng gắt gao đứng bật dậy, ném chén rượu bể tan tành, chỉ tay vào mặt bà chủ, gào thét:

- Con mụ này, bà thì biết cái giống gì mà nói. Con Thùy nó chê tôi nghèo, nó ưng thằng con bà Hội đồng để sống đời sung sướng. Được lắm… Chê tao nghèo hả…

Hưng nói nửa chừng thì bỏ đi, chẳng ai dám cản gã lại, cũng chẳng dám hỏi xem gã muốn đi đâu.

Gã Hưng lảo đảo đi trên con đường đất vừa mới khô ráo, cảnh vật hai bên đẹp như tranh vẽ nhưng dưới con mắt thô kệch của một gã nghèo khó, quanh năm lấy cờ bạc rượu chè làm thú vui thì làm sao có thể cảm nhận được cảnh đẹp ấy. Gã chỉ chăm chăm bước tới cánh cổng sắt lớn.

Ông bà Hội đồng sáng sớm đã lên tỉnh, Thanh Trà đang ngủ thì nghe có tiếng ồn ào, hắn muốn ngủ thêm lắm nhưng tiếng ồn cứ đập vào tai khiến hắn không có cách nào chợp mắt được nữa. Cánh cổng sắt nhà ông Hội đồng rung lên bần bật trước cú đấm của gã Hưng. Trong cơn say ngất ngưởng, gã gào lên: 

- Ra đây! Hai Trà, mày tưởng mày giàu thì ngon lắm hả? Tao không sợ mày đâu, ra đây mà coi thằng Hưng này là ai!

Gia nhân trong nhà phát hoảng, vội vàng chạy đi tìm Ba Khiêm để nhờ anh đuổi cổ gã say rượu đi.

Thanh Trà nằm dài trên chiếc trường kỷ gỗ quý trong phòng riêng, nghe tiếng động thì khó chịu ngồi bật dậy, đôi lông mày nhíu chặt. Hắn ngáp dài một cái, vươn vai rồi càu nhàu:

- Lại chuyện gì nữa đây? Sáng sớm mà cũng không để người ta yên ổn.

Thanh Trà thong thả khoác áo đi ra ngoài. Mới vừa bước xuống bậc thềm ngoài sân hắn đã nghe rõ tiếng chửi bới om sòm:

- Hai Trà, cái thứ mày làm sao thương Thùy thật lòng được? Tao biết hết, đồ giả nhân giả nghĩa!

Thanh Trà còn chưa kịp phản ứng thì Ba Khiêm từ đâu chạy xộc tới, cung kính thưa:

- Dạ, để tôi đuổi tên đó đi liền.

- Ừ. - Thanh Trà gật đầu một cách vô thức.

Thùy vừa về tới nhà thì nghe có người nói Hưng tìm đến nhà ông Hội đồng Lý Quản gây sự thì kinh hồn bạt vía, vứt vội cái nón lá rồi chạy đi kiếm gã Hưng. Lúc này, Thùy từ xa hớt hải chạy tới, nàng vừa thở vừa níu lấy tay gã năn nỉ:

- Anh Hưng, anh thôi đi! Anh say rồi, đừng có gây chuyện nữa!

Hưng quay phắt lại, hai mắt đỏ ngầu nhìn Thùy, cười gằn:

- Em chạy tới đây làm cái giống gì? Em chịu lấy thằng Hai Trà, em vì nhà giàu, vì mấy đồng tiền của nó!

Thùy sững người, cố giữ bình tĩnh, im bặt vài giây nhìn gã Hưng rồi nghèn nghẹn cất lời:

- Anh Hưng, anh đừng có quá đáng như vậy. Chuyện em lấy ai anh đừng xen vào nữa, đó không phải chuyện của anh.

Nghe vậy, gã Hưng như bị tạt nước lạnh vào mặt. Gã cười cay đắng, lạnh lùng hất tay nàng ra:

- Phải rồi, em sắp làm mợ Hai rồi, tôi không xứng để xen vào chuyện của em nữa! Là tôi ngu, tôi ngu nên mới nghĩ em không phải loại đàn bà tham vinh hoa phú quý!

Ba Khiêm từ trong nhà bước ra, mở cửa cắt ngang lời gã. Mặt anh căng lên, hỏi bằng giọng cộc lốc:

- Có việc chi mà la lối om sòm ở đây?

Từ trên bậc thềm lát gạch, Thanh Trà đứng lẳng lặng khoanh tay, ánh mắt dịu dàng ẩn chứa nét trầm ngâm khó tả dõi theo Ba Khiêm. Gần như không để tâm lắm đến sự việc bất thường đang diễn ra trước cửa nhà mình.

Gã Hưng đứng ngoài cổng, thấp thoáng thấy bóng Thanh Trà thì sôi máu. Gã chỉ tay vào mặt Thanh Trà mà không để ý tới Ba Khiêm, căm hận gào thét:

- Mày nghĩ mày ngon lắm hả? Thùy lấy mày là vì bị ép, chớ chẳng phải vì thương mày đâu! Loại như mày không xứng với Thùy!

Thấy gã điên tiết mất kiểm soát, Ba Khiêm không cần nhún nhường mà đẩy mạnh gã một cái làm gã mất thăng bằng ngã nhào ra đất.

Thanh Trà nhăn trán, lẩm nhẩm tự hỏi:

- Thùy? Thùy nào vậy ta?

Thấy Thanh Trà không thèm đáp lời, thái độ khinh khỉnh đó khiến gã Hưng tức điên. Gã lồm cồm ngồi dậy định lao vào trong nhưng Thùy đã kịp giữ gã lại:

- Anh Hưng, đủ rồi! Anh về đi! Em lạy anh đó!

Hưng nhìn Thùy chằm chằm, sau đó nhìn sang Ba Khiêm bằng ánh mắt rực lửa.

Lúc này, Ba Khiêm bày ra dáng vẻ lãnh đạm mà anh vẫn thường giấu nhẹm đi, cất giọng cảnh cáo:

- Mày về đi, mày mà đụng vào cậu Hai thì tao cho mày rã xác tại đây.

Tuy gã Hưng say mèm nhưng bản tính anh hùng rơm vẫn không mất đi, gã sợ tay gia nhân lực lưỡng trước mặt. Cuối cùng buông thõng hai tay, lùi ra vài bước rồi quay người loạng choạng bỏ đi. Thùy nhìn theo bóng gã mà lòng nặng trĩu. Nàng nhìn Ba Khiêm, chậm rãi cúi đầu thay cho lời xin lỗi.

Mãi đến giờ Thanh Trà mới nhớ ra Thùy là tên của cô gái được mai mối với hắn. Thấy nàng định rời đi, hắn khẽ gọi một tiếng:

- Khoan đã.

Thùy dừng chân, ngoái đầu nhìn lại.

Ánh mắt nàng chạm vào Thanh Trà, khi ấy nàng mới biết được lời người ta hay bàn tán về cậu Hai Trà quả thật không sai.

Cậu Hai đẹp lắm, nhìn cao quý mỹ lệ đến mức nàng không dám mơ mình có thể đứng gần.