Đường làng hôm nay vui đáo để!  

Đoàn người rước dâu rộn ràng cả một quãng đường dài. Nào là khăn áo chỉnh tề, nào là áo quần là lượt. Nào là những mâm trầu cùng cau, trà, rượu, bánh mứt, trái cây,… làm người ta phải trầm trồ, xôn xao. Cũng phải, đám rước dâu của nhà giàu nhất nhì làng này thì làm gì mà không náo nhiệt cho được. 

Ngày rước dâu, ngoài hai nhà trai gái náo nức thì đám trẻ con trong làng cũng nôn nao không kém. Từ đầu hôm sớm mai, khi gà vừa dứt tiếng gáy, người ta đã thấy cái đám nít ranh ấy tụ tập với nhau, ầm ĩ dễ đến mấy cái làng xung quanh cũng phải nghe thấy. Chúng hè nhau giăng sợi dây đỏ rực ngay trước lối vào nhà cô dâu, háo hức đợi đám rước của nhà chú rể đến. 

Người lớn trong làng nhìn đám trẻ nghịch ngợm song không ai lên tiếng ngăn cản hay quở trách chúng. Từ xưa đến nay, có đám cưới nào trong làng mà không có một đám con nít kéo tới giăng dây chặn đường náo nhiệt như thế này chứ. Huống hồ, cô dâu hôm nay lại là cô con gái út của ông thầy đồ nức tiếng làng trên xóm dưới. Lũ trẻ con trong làng này chín phần đều là học trò của ông nên hôm nay đều lũ lượt kéo nhau tới đây cả. 

Người nhà chú rể nhìn thấy đám con nít đông đảo trước mặt nhưng vẫn không hề tỏ ra nao núng. Ông lão dẫn đầu đoàn người, tay đang cầm bó hương ra hiệu lấy bánh kẹo đã chuẩn bị từ trước phát cho từng đứa. Tụi nhỏ nhìn bánh kẹo trong tay, rồi lại đưa mắt nhìn nhau một lượt. Thằng nhóc đứng đầu, có vẻ là thủ lĩnh của bọn nhóc, vẫn cầm chặt sợi dây trong tay nên những đứa còn lại không dám thả sợi dây xuống. Một người khác trong đoàn rước dâu thấy vậy bèn cười xởi lởi lấy túi tiền giắt ở bên người, rút xâu tiền lẻ ra dúi vào tay từng đứa, niềm nở bảo tụi nó thả dây cho chú rể đi đón dâu để còn kịp giờ lành. Thấy tụi nhỏ còn chưa nhúc nhích, chú rể bèn bước lên trước, vờ lườm từng đứa rồi dõng dạc bảo:

“Mấy đứa còn không chịu tránh đường, lỡ mất giờ lành, anh không đón được vợ, anh mách thầy đồ xử tội từng đứa! Anh nhớ mặt cả đám hết rồi đấy!”

Không biết vì nhà trai vung tay hào phóng hay vì sợ cái uy của thầy đồ, không cần nói tới lần thứ hai, cả đám đã tự giác thả dây xuống. Chúng cười lấy lòng với chú rể, tranh nhau nói những lời chúc mừng đám cưới, miệng đứa nào đứa nấy trơn như bôi mỡ. Chú rể hếch mặt lên có vẻ đắc ý lắm. Người làng vây xem thì cười rầm trời! 

Thằng nhóc thủ lĩnh không ở lại xem cảnh người ta làm lễ như mấy đứa khác, nó cất tiền xu vào túi, hớn hở cầm bánh kẹo men theo con đường đất nhỏ chạy thật nhanh về nhà. 

Đưa tiền cho mẹ xong, còn chưa nghe mẹ hỏi han thì nó đã lật đật chạy ù qua căn nhà nhỏ cách đó không xa. Người còn chưa vào cửa, tiếng nó đã oang oang đi trước.

“Sao sáng nay mày không đi giăng dây đám cưới với tụi tao? Đã hẹn nhau từ trước rồi cơ mà!” 

Đứa con gái đang nằm thiêm thiếp trên chõng, nghe tiếng bước chân chạy huỳnh huỵch bên ngoài rồi tiếng nói quen thuộc thì biết là bạn mình tới, bèn yếu ớt mở mắt ra. Thằng bé bước tới gần, thấy con bé mặt xanh xao như tàu lá chuối sau hè thì khựng lại. Giọng trách móc của nó chuyển thành lo lắng:

“Mày ốm à?”

Con nhỏ gật đầu. 

“Thế đã uống thuốc chưa?”

Con bé lại gật. 

“Mày đã ăn gì chưa?”

Con nhỏ gật đầu rồi lại lắc đầu. Thằng nhỏ gãi tai: 

“Vậy là ăn rồi hay chưa ăn?”

Con bé nở nụ cười, khoe hàm răng sún mấy cái của mình, giọng thều thào:

“Tối qua ăn được một bát cháo. Sáng nay thì chưa kịp ăn. U để cháo dưới bếp nhưng tao ăn không nổi.” 

“Thế u mày đi đâu rồi?”

“U tao theo người ta qua làng bên đi cấy mạ từ sớm.”

“Vậy mày đói không? Tao mang cái này qua cho mày nè!”

Nói rồi, thằng bé đặt cái bánh xu xuê và ít kẹo lạc, kẹo vừng vào tay con bé: 

“Tao đi giăng dây được bao nhiêu đây, để dành lại cho mày!”

“Mày ăn chưa?”

“Tao ăn muốn no kềnh bụng đây này! Cái này là phần của mày.”

Vừa nói thằng bé vừa khịt mũi, làm ra vẻ như ta đây đã ăn no bụng lắm rồi nhưng ánh mắt lâu lâu lại liếc cái bánh trên tay con bé, không giấu được vẻ thèm thuồng. Khi nãy trên đường chạy về nhà, nó không kìm lòng được nên đã ăn hết một cái bánh xu xuê rồi. Nhưng mà một cái thì làm sao đủ với một đứa đang tuổi ăn tuổi lớn như nó. Nó nuốt nước miếng, quay đầu đi chỗ khác. 

Con bé cẩn thận gỡ sợi dây màu đỏ buộc lớp lá dong bên ngoài, rồi đến lớp lá chuối bên trong. Cái bánh màu vàng hươm như nắng mới hực lên trên ruộng đồng mùa thu hoạch, nằm lặng yên giữa những lớp lá, ủ trong lòng không biết bao nhiêu những hương đồng gió nội của quê nhà. Con bé nhón lấy một góc bánh, đưa lên miệng. Cảm giác dẻo quẹo của nếp, sần sật của sợi đu đủ và dừa, mềm mịn của đỗ xanh, bùi bùi của hạt sen như tan ra trong miệng. Tiếc là miệng nó vẫn còn đắng vì cơn sốt đêm qua nên chẳng nếm được vị ngọt ngào vốn có của bánh. 

Con bé đặt phần bánh còn lại vào tay thằng bạn. Thằng bé thắc mắc:

“Không ngon à?”

Con bé vội lắc đầu:

“Không, bánh ngon lắm! Nhưng tao bị ốm mà, ăn bấy nhiêu đây là no rồi. Mày ăn giúp tao đi. Chứ bỏ phí đồ ăn lại mang tội!”

Thằng bé liếm môi, mắt không rời khỏi cái bánh:

“Cái này là tao giúp mày nên mới ăn phụ mày đấy nhé!”

“Ừ.”

Thằng bé không khách sáo nữa, cầm lấy cái bánh. Chỉ một loáng là cả cái bánh to đã vào bụng nó. Nó liếm ngón tay, vẻ vẫn còn tiếc nuối và thòm thèm lắm: 

“Sao mà chợ làng mình chỉ bán bánh đa, bánh đúc,… chứ không bán bánh xu xuê để ăn cho thỏa mày nhỉ?”

Con bé che miệng cười khúc khích:

“Tại vì bánh này chỉ khi nào đám cưới người ta mới làm!”

“Vậy mày biết làm bánh xu xuê không?”

“Mấy bà, mấy cô, mấy chị làng mình ai mà chẳng biết làm! Rồi u tao cũng sẽ dạy lại cho tao thôi.”

“Vậy sau này, mỗi ngày mày đều làm bánh xu xuê cho tao ăn, được không?”

Con bé thấy thằng bạn nhìn mình với vẻ mong chờ nên cũng hồn nhiên gật đầu:

“Được, sau này nếu mày muốn ăn bánh xu xuê lúc nào thì tao sẽ làm cho mày lúc đấy!”

Hai đứa con nít nhìn nhau phá lên cười, hoàn toàn không hiểu bản thân mình đang hứa hẹn một chuyện nghiêm túc, có ý nghĩa chung thân trọn đời. Bánh xu xuê, bánh phu thê. Là bánh của tình nghĩa vợ chồng, của hứa hẹn dài lâu.

“Mà này, hôm nay kéo cả đám đi giăng dây trước cửa nhà thầy đồ, mày không sợ cái roi mây của thầy nữa hả?”

Thằng bé nghe tới roi mây, mặt biến sắc, nhưng vẫn nói liều: 

“Sợ gì chứ! Cùng lắm thì tao không đi học nữa! Dù sao mấy cái chữ nghĩa thánh hiền gì gì đó cũng không ở trong đầu tao được nửa nén hương.”

Nói thật, cái chữ với thằng bé như con chạch trên đồng, lẩn trốn nhanh đến mức nó cảm thấy dù có đuổi theo cả đời này cũng không bắt được. Thế thì có khác gì nước đổ lá khoai! Chẳng bằng dùng thời gian đó mà đi câu cá trên đồng, đi khều mấy con chim hay làm tổ trên cây đa đầu làng còn vui hơn. 

“Vậy sau này không dự khoa cử thì mày định làm gì?”

“Không biết. Đường lớn còn có nhiều ngõ nhỏ, dù sao cũng không phải chỉ có học hành ra làm quan thì mới sống tốt được. Đúng không?”

Con bé cái hiểu cái không, vẫn cười hiền, “Ừ” một tiếng thật khẽ. Dù thằng bé muốn làm gì, nó cũng sẽ ủng hộ đến cùng. 

Mà thật ra thằng nhóc cảm thấy mình không theo được con đường cửa Khổng sân Trình, không cất nổi con chữ thánh hiền nào vào đầu là bởi đầu nó vốn đã dành cho thứ khác mất rồi. 

Bình thường, nếu không có việc gì là nó lại chạy tót về phía cuối làng, nơi có căn nhà trơ trọi của ông lão cụt tay, để nghe ông kể chuyện. Ông không kể những chuyện cổ tích như các bà các mẹ trong làng, cũng không kể chuyện thánh hiền như thầy đồ, quanh năm suốt tháng ông chỉ kể mãi một câu chuyện về những năm Nguyên Phong đã qua. Về trận chiến Bình Lệ Nguyên giữa Đại Việt và giặc Thát, khi quan gia thân chinh cầm quân nghênh chiến. Về những trận mưa tên trút như sao sa của kẻ thù. Về những xác người la liệt nằm đầy trên đất, nổi đầy trên sông. Và cả lời trấn an chắc nịch của Thái sư khi ấy, không chỉ làm quan gia vững lòng mà còn tiếp thêm sĩ khí cho quân lính.

“Đầu thần chưa rơi xuống đất, bệ hạ đừng lo gì khác.”

“Ông thấy mặt quan gia và Thái sư rồi ư?”

Đó là điều rất nhiều người từng thắc mắc khi nghe ông lão kể lại những gì mình đã trải qua.

“Phải. Ta từng ở trong đội quân bảo vệ quan gia, từng tham gia trận chiến Bình Lệ Nguyên khi ấy, làm sao có thể không biết được chứ?”

“Vậy tại sao ông lại về đây?”

Mỗi khi nghe tới câu hỏi này, ông lão thường nhìn ống tay áo thõng xuống, phất phơ bên người, thở dài thật lâu: 

“Lá rụng về cội. Già rồi! Cũng mệt quá rồi!”

Người làng đều bảo ông là gàn dở, chỉ giỏi bịa chuyện bịp được đám trẻ con mà thôi. Chẳng mấy người lớn nào tin lời ông nói cả. Một kẻ vì mâu thuẫn với gia đình nên rời bỏ thôn làng từ lúc còn chưa thành niên, lúc quay về râu tóc đã điểm bạc, mặt mũi còn in hằn dấu vết phong sương với một cánh tay đã mất, nghĩ sao cũng không giống người có thể gặp được quan gia, gặp được Thái sư, lại còn tham dự vào cả trận Bình Lệ Nguyên tang thương kia được. Chỉ có đám con nít như thằng nhóc là có thể nghe ông kể đi kể lại những chuyện ấy hàng trăm nghìn lần vẫn không chán.

Thằng nhóc từng nói với con nhỏ bạn thân của mình rằng sau này nó không muốn trở thành quan lớn gì cả. Nó chỉ muốn làm một người anh hùng cầm vũ khí đánh đuổi tất cả bọn xấu lăm le muốn cướp nước. Như Phù Đổng Thiên Vương nhổ tre đánh giặc. Hoặc như ông lão cụt tay kia.

Mà chuyện ở đời, có mấy kẻ anh hùng không phải trải qua số phận gập ghềnh, bi tráng! 

(Đây chỉ là một nửa nội dung, bản này không đính kèm chú thích, mời bạn mua sách để đọc trọn bộ).

0 0